W ramach obchodów 65 lecia Towarzystwa Polsko – Austriackiego
Oddział TPA w Radomiu zorganizował wycieczkę

Relacja z wycieczki TPA O/Radom 36 osobowej grupy w dniach 23.06. – 29.06.2024r. (7 dni) do pięknego miasta Wolfganga Amadeusza Mozarta – Salzburga oraz w alpejską krainę baśniowych zamków króla Ludwika II Bawarskiego.

Pierwszego dnia podróży, po dotarciu do hotelu Ibis w Wells na obiadokolację i nocleg, udało nam się jeszcze wieczorem pospacerować po urokliwym miasteczku w samym sercu Górnej Austrii, gdzie miłośnicy przyrody znajdują ukojenie w malowniczych krajobrazach.

Drugiego dnia po śniadaniu wyjechaliśmy do Salzburga – miasta kultury, natury i architektury, zachwycającego na wszystkich tych płaszczyznach. Ma ono zdecydowanie swój urok. Miasto przecina rzeka Salzach, wzdłuż której ciągnie się promenada pieszo–rowerowa. Nad miastem dominuje twierdza Hohensalzburg, będąca jego najważniejszą wizytówką. Miasto Wolfganga Amadeusza Mozarta zwiedzaliśmy z przewodnikiem. Przy najstarszej uliczce miasta Getreidegasse nr 9 mogliśmy zobaczyć dom narodzin kompozytora (Mozarts Geburtshaus), w którym dziś mieści się jedno z najczęściej odwiedzanych muzeów na terenie Austrii, a nieco dalej kamienicę, w której mieszkał ten wybitny kompozytor. Widzieliśmy też m.in. Residenzplatz, przy którym znajduje się XVII- wieczna barokowa Katedra Św. Ruperta, pałac arcybiskupi, pomnik Mozarta i Arcyopactwo św. Piotra. Spacerowaliśmy po ogrodach Mirabell. Czas wolny spędziliśmy na salzburskiej starówce, która w 1997 r. została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Była możliwość obejrzenia cmentarza św. Piotra, który powstał w okresie późnego antyku. Liczne pomniki nagrobne i grobowce otaczające późnogotycką kaplicę św. Małgorzaty sprawiają, że nekropolia ta, wciśnięta między skałę a kościół, jest niepowtarzalnie piękna. Ostatnie miejsce spoczynku znalazło tu wielu artystów, uczonych i znanych osobistości austriackich, w tym siostra Mozarta. Kupiliśmy upominki, m.in. Mozartkugeln – czekoladki w kształcie kuli, stworzone w Salzburgu przez cukiernika Paula Fürsta. Na koniec wypiliśmy kawę w Café Tomaselli – najstarszej do dziś istniejącej kawiarni Europy Zachodniej, w której bywał m.in. Wolfgang Amadeus Mozart.

Z Salzburga udaliśmy się do Bawarii, aby zwiedzić najmniejszy z trzech zamków Ludwika II – Linderhof oraz pospacerować po ogrodach królewskich. W Bawarii czekał nas też nocleg i obiadokolacja w czterogwiazdkowym hotelu Gasthof Post w Velburgu.

Trzeciego dnia wyruszyliśmy dalej malowniczą alpejską trasą śladami bajkowego króla Bawarii Ludwika II. Jadąc autokarem podziwialiśmy piękny górzysty krajobraz. Zwiedziliśmy zamki Hohenschwangau i Neuschwanstein – monumentalne budowle, charakteryzujące się niezwykłą architekturą oraz wyjątkowym położeniem. Byliśmy na moście Marienbrücke (nazwa mostu pochodzi od królowej Marii, matki króla Ludwika II), z którego rozpościera się przepiękny widok na zamek Neuschwanstein. Niezapomnianym wydarzeniem było zwiedzanie alpejskiej stolicy skoków narciarskich oraz obiektów sportowych Garmisch-Partenkirchen. Ostatnim punktem programu w tym dniu był wjazd kolejką na Zugspitze (2962m n.p.m.), najwyższy szczyt Niemiec, skąd podziwialiśmy wspaniałą panoramę ośnieżonych gór. Niektórych gradowa burza zatrzymała dłużej przy szczycie, ale wszystko skończyło się szczęśliwie i zmęczeni, ale zadowoleni udaliśmy się na nocleg do hotelu Tyrol w Tyrolu, gdzie mieliśmy dwa kolejne noclegi.

Tyrol do mały skrawek Austrii wciśnięty pomiędzy 4 sąsiadujące państwa: Niemcy, Włochy, Szwajcarię i maleńkie Księstwo Lichtenstein. Leży w Alpach Wschodnich rozciąga się na Alpy Centralne i Północne Alpy Wapienne. To Serce Alp, jak mawiają Tyrolczycy. Krajobraz Tyrolu stanowią łańcuchy górskie porozcinane rozległymi dolinami i jeziorami, gdzie leżą niewielkie miasteczka, a wyżej w pasmach górskich – wioseczki. Tyrol swoje piękno zawdzięcza przyrodzie. To miejsce znakomite dla wypoczynku i uprawiania sportu.

Ludność Tyrolu ma poczucie odrębności kulturowej, mówią gwarą, noszą regionalne stroje, co mogliśmy zobaczyć. Tyrolczycy są dumni ze swojego regionu, dziedzictwa historycznego i kulturowego i potrafią to wykorzystać w turystyce, która jest główną gałęzią dochodu.

Jest to kraina ludzi bardzo radosnych i życzliwych. Przy niemal każdej budowli i posesji namalowane są symbole religijne.

Byliśmy pod wrażeniem pięknych widoków i dobrych warunków hotelowych, a po obiadokolacji mieliśmy jeszcze przyjemną niespodziankę – integrację międzynarodową. Spędziliśmy bardzo miły wieczór z Chińczykami.

Dalsza podróż wiodła do Monachium. Stolica Bawarii zachwyciła nas urokliwym Starym Miastem (Altstadt) z bogactwem zabytków i nowoczesnością. Podziwialiśmy m.in. Rezydencję Wittelsbachów, którzy rządzili Bawarią, Plac Mariacki na Starym Mieście, środek którego ozdabia złota statua Maryi usytuowana na wysokiej kolumnie, którą ozdobiono licznymi rzeźbami oraz Henryka Lwa założyciela miasta oraz przedstawicieli rodu Wittelsbachów, Nowy i Stary Ratusz oraz Kościół św. Michała. Oczywiście trudno było oprzeć się smacznej golonce (Schweinshaxe) z piwem bawarskim w przerwie zwiedzania. Nie przeszkodziła nam w tym nawet burza i ulewa.

Na nocleg i obiadokolację udaliśmy się do hotelu Burger w małym miasteczku Tannesberg niedaleko Norymbergi, którą zwiedziliśmy kolejnego dnia.

Norymberga to piękne, zabytkowe miasto, położone nad rzeką Pegnitz w Bawarii. Początki miasta sięgają już XI wieku, kiedy to w mieście tym funkcjonowała granica słowiańsko-germańska. Obecnie Norymberga to zarówno ważny ośrodek gospodarczy i akademicki, jak i ciekawe miasto o charakterze turystycznym, znane ze świetnych muzeów, wspaniałej architektury i miejsc o charakterze rozrywkowym.

Podczas zwiedzania wstąpiliśmy do Kościoła Św. Wawrzyńca jako jednej z najpiękniejszych i najważniejszych świątyń w całym mieście. Nie sposób było ominąć Kościół Najświętszej Marii Panny. Ta gotycka, czternastowieczna budowla znajduje się na głównym rynku miasta. Niedaleko Kościoła NMP i Ratusza podziwialiśmy Piękną Studnię (Schöner Brunnen), której piękny gotycki wygląd stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Norymbergi. Byliśmy pod wrażeniem tego ślicznego miasteczka z bogatą historią. W przerwie mogliśmy skosztować bawarskiego piwa z kiełbaskami norymberskimi (Nürnberger Bratwurst) oraz zakupić prawdziwe norymberskie pierniczki bez mąki i tłuszczu (Nürnberger Elisenlebkuchen) i inne pamiątki z Bawarii.

Trudno było się rozstać z bawarskimi klimatami, ale przed nami była dalsza podróż w kierunku Polski, gdzie naszą przystanią noclegową był hotel Stary Młyn w urokliwym miasteczku Świdnica. Podczas obiadokolacji mogliśmy poczuć nasze polskie smaki, a wieczorem przespacerować się do pięknego ryneczku świdnickiego, na którym znajduje się Katedra św. Stanisława Biskupa i św. Wacława Męczennika – zabytkowa czternastowieczna świątynia ufundowana przez księcia świdnickiego Bolka II Małego, której największą atrakcją historyczną jest marmurowa kaplica ze średniowiecznym obrazem Matki Bożej Świdnickiej. Ze względu na późne godziny wieczorne widzieliśmy jednak katedrę tylko z zewnątrz. Obejrzeliśmy znajdujący się przed katedrą pomnik Jana Pawła II wykonany z brązu, będący dziełem kaszubskiego artysty Jarosława Wojcika. Ponadto mogliśmy zobaczyć zabytkowe kamienice, ratusz wraz z Kolumną Świętej Trójcy, która jest symbolem bogactwa w Świdnicy oraz zabytkowe fontanny: Fontannę z Neptunem i Fontannę z Atlasem.

Następnego dnia po śniadaniu wyruszyliśmy, by zwiedzić Ewangelicko-Augsburgski Kościół Pokoju – największą drewnianą barokową świątynię w Europie, wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To miejsce pełne niesamowitej historii, jak i niezwykłej architektury, potrafi pomieścić 7500 wiernych. W kościele tym znajdują się wyjątkowe organy o pięknym dźwięku, które od 2000 roku wykorzystywane są podczas corocznych festiwali muzyki Jana Sebastiana Bacha (Międzynarodowy Festiwal Bachowski).

Ze Świdnicy mieliśmy ok. 100 km do Wrocławia, więc udaliśmy się w dalszą podróż, by odwiedzić znany nam już z wcześniejszych wycieczek Rynek Wrocławski, rozkoszować się tam kawą z lodami oraz podziwiać panoramę Wrocławia z rejsu statkiem po Odrze, podczas którego kapitan statku przybliżył nam historię niektórych kamienic i obiektów.

Podsumowując te 7 dni wyprawy z członkami TPA i ich przyjaciółmi oraz sympatykami trzeba obiektywnie stwierdzić, że było miło, pięknie i bardzo interesująco. I tym razem uczestnicy wycieczki do Bawarii mają satysfakcję, że bogaty program został w pełni zrealizowany. To była fascynująca wyprawa.

W trakcie przejazdów autokarem ogromną wiedzę w interesujący sposób przedstawiła nam niezastąpiona pani pilot, germanistka Edyta Szczepańska–Pałka. Swoim ciepłym tembrem głosu, który zostanie na długo w pamięci, przybliżała nam historię, kulturę, obyczaje i kulinaria zwiedzanych miejsc. Była to wielka uczta dla naszych umysłów.

Jesteśmy pełni uznania dla pana Grzegorza Stąpora – naszego wspaniałego kierowcy, który tak płynnie i bezpiecznie prowadził autokar po jakże trudnych szlakach górskich i zawsze z uśmiechem pomagał nam pakować nasze bagaże.

Słowa podziękowania należą się pani Zofii Dudkowskiej (Biuro Turystyczne TUKAN), bo była to kolejna profesjonalnie przygotowana logistycznie i programowo wycieczka ze wspaniałymi warunkami hotelowymi.

Na pewno długo nie zapomnimy tak pięknej pod każdym względem wyprawy.

Opracowanie: mgr Irena Szcześniak, Prezes Oddziału TPA w Radomiu.

• Prezes – Andrzej Tombiński,
• Wiceprezes – Maciej Wcisło,
• Wiceprezes – Mariusz Fornagiel,
• Skarbnik – Agata Cebera,
• Sekretarz – Szymon Toroń.

WYCIECZKA DO BUDAPESZTU ŚLADAMI CESARZOWEJ SISSI I EUGENIUSZA SABAUDZKIEGO
W dniach 22-24 maja , członkowie szkolnego koła TPA przy I Liceum Ogólnokształcącym w Olkuszu udali się na wycieczkę do Budapesztu, aby szukać w nim śladów Cesarzowej Sissi oraz jednego z najwybitniejszych wodzów w historii Austrii, Eugeniusza Sabaudzkiego. Uczniom towarzyszyli nauczyciele, będący jednocześnie członkami olkuskiego Oddziału TPA : Agnieszka Piasny, Dorota Krzyżkowska oraz Marzena i Robert Herzykowie.
Wyjazd do Budapesztu poprzedziły wykłady na tematy historyczne związane z Monarchią Austro-Węgierską, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch postaci : Cesarzowej Sissi i Eugeniusza Sabaudzkiego, przeprowadzone przez nauczyciela historii, dr. Roberta Herzyka.
W Budapeszcie odnaleźliśmy pomniki i miejsca związane zarówno z Cesarzową Sissi, jak i księciem Eugeniuszem Sabaudzkim.
( źródło : krajoznawcy.info.pl )
Pomnik Sissi
Sissi szczególnie lubiana była wśród Węgrów. Gdy 10 września 1898 roku zginęła w zamachu, Węgrzy właśnie pierwsi zaczęli domagać się wystawienia jej pomnika. Dwór cesarski odmawiał zgody, więc do roku 1919 złożono w parlamencie pięćdziesiąt wniosków w sprawie budowy pomnika. Owszem nazywano imieniem Sissi place, ulice a nawet mosty, jednak pomnika na Węgrzech wciąż brakowało.
Pojawiły się również kłopoty z lokalizacją – miał to jednak być Budapeszt. Pomnik miał stanąć m.in. na placu Szent-György na Wzgórzu Zamkowym, w ogrodach królewskich na podzamczu, na wyspie Małgorzaty, w Lasku Miejskim. Wreszcie postanowiono, że pomnik ustawiony będzie na placu Eskü tér (teraz Március 15 tér) przy zjeździe z mostu noszącego imię cesarzowej (Erzsébet híd). Autorami byli: rzeźbiarz György Zali i architekt Rezső Hikischo.
Odsłonięcie pomnika odbyło się w sobotę 25 września 1932 r. Odśpiewano hymn państwowy i burmistrz stolicy Jenő Sipőcz przeciął wstęgę wokół cokołu pomnika. W tej chwili w całym kraju rozdzwoniły się kościelne dzwony, a dwa rzeczne okręty wojenne cumujące na Dunaju oddały salwę honorową z 33 dział.
Pomnik pierwotnie składał się z okrągłego mauzoleum w stylu klasycystycznym, zwieńczonego kopułą i znajdującego się wewnątrz cokołu z siedząca postacią Elżbiety w stylowej sukni z epoki. W roku 1953 władze stolicy zdecydowały się rozebrać kolumnadę otaczającą postument i umieszczony na niej posąg kobiety. W 1985 r. Walter Madarassy przeprowadził renowację rzeźby, a rok później pomnik przeniesiono na przeciwległy brzeg Dunaju. Posąg Elżbiety jest teraz główną ozdobą placu Döbrentei tér, właściwie małego skweru wciśniętego między ruchliwe ulice i tory tramwajowe.
Pomnik księcia Eugeniusza Sabaudzkiego
Eugeniusz Sabaudzki, urodził się jako francuski arystokrata, a umierał jako jeden z najwybitniejszych wodzów w historii Austrii. Jego matką była hrabina Soissons, jedna z kochanek Ludwika XIV, która w 1680 roku po trucicielskiej aferze na francuskim dworze, została wygnana z Francji. Zapewne był to jeden z powodów, dla których Eugeniusz w 1683 roku nie został przyjęty do francuskiej armii. Odrzucony i upokorzony wyjechał do Austrii, gdzie otrzymał stopień oficerski i od razu wziął udział w bitwie pod Wiedniem z Turkami. W kolejnych latach, dzięki odwadze i talentom dowódczym, błyskawicznie piął się po szczeblach hierarchii wojskowej. W 1693 roku był już marszałkiem polnym cesarskiej armii. Regularnie gromił Turków m.in. w wielkich bitwach pod Zentą w 1697 roku czy Petrowaradynem w 1716 roku. Odbił z tureckich rąk znaczną część Węgier, Serbii i Bośni. Zdobył Belgrad. Wielkie klęski zadawał również francuskim wojskom króla Ludwika XIV. Rodaków bił w Hiszpanii, Włoszech i Niderlandach. Był wielkim mecenasem sztuki. Swój pałac wystawił w Wiedniu. Zmarł w 1736 roku. Napoleon uważał go za jednego z siedmiu najwybitniejszych wodzów w dziejach świata. Jego pomnik znajduje się przed Zamkiem Królewskim w Budapeszcie.
Opracowała
mgr Agnieszka Piasny – prezes olkuskiego Oddziału TPA

Programmentwurf des „Polnisch-Österreichischen Selbstverwaltungsforums“, Rzeszów,  der 13. April 2018

Die territorial Selbstverwaltung in Polen und in Österreich haben eine jahrhundertealte Tradition. Die Erfahrungen der polnischen territorialen Selbstverwaltung von der Ersten Republik Polen haben die Grundlagen von starken lokalen Selbstbewusstsein ausgebildet. Das Parlament vom Österreichisch-Ungarischen Kaiserreich war für die polnischen Abgeordneten in der Zeit der Besatzung Polens eine Schule der parlamentarischen Demokratie. Viele von ihnen haben nach dem Wiedererlangen der Unabhängigkeit von Polen im Jahre 1918 wichtige, verantwortliche, öffentliche Funktionen ausgeübt.

Nach der Wende, die in unserem Land im Jahre 1989 stattgefunden hat, folgte eine Qualtäterneuerung  der Selbstverwaltung in Polen. Im Endergebnis folgte die Bau von ihrer Subjektivität  und wenn es fest geworden ist, besonders nach dem UE- Eintritt im Jahre 2004 ,entstanden unbegrenzte Möglichkeiten für die Zusammenarbeit zwischen Selbstverwaltungen aus Polen und Selbstverwaltungen von allen Stufen in der Europäischen Union und auch von Österreich . Mit einer Zufriedenheit muss man feststellen, dass heue ein paar Duzend Selbstverwaltungssubjekte von verschiedenen Ebenen in Polen mitarbeiten und Kontakte mit ihren Äquivalenten in Österreich haben. Diese Mitwirkung  bringt konkrete , messbare Ergebnisse. Sie ermöglicht, großen Kreisen von der Gesellschaft sich gegenseitig kennen zu lernen, das Wissen von der Geschichte , ihr zivilisatorisches Schaffen und die Kultur von unseren, beiden Ländern zu verbreiten, als auch bei einer ökonomischen und Geschäftszusammenarbeit zu helfen.

Das Ziel von unserem FORUM ist einer Zusammenfassung und Intensivierung bei dieser Zusammenarbeit . Die Wahl Rzeszów als den Sitz von der ersten Begegnung das ist ein Ergebnis des ungewöhnlichen Aufstiegs von diesem Stadtzentrum und vom Ballungszentrum auf der Landkarte Polens, als auch über 40 jährige Partnergeschichte  – die Zusammenarbeit zwischen Rzeszów und Klagenfurt .

Unsere Initiative für das Polnisch-Österreichische Selbstverwaltungsforum  in Rzeszów sollte einem Erfahrungsaustausch in bisherigen Zusammenarbeit von territorialen Selbstverwaltungen Polens und Österreichs , ihrer Intensivierung dienen und sollte unser bescheidene Beitrag in die Freundschaft zwischen den europäischen Nationen sein dank einer Befestigung von der Selbstverwaltung in Polen nach österreichischen Erfahrungen, als auch wir hoffen-österreichischen  Selbstverwaltungen, die von unseren polnischen Konzeptionen und Erfahrungen bereichert werden.

Das Wesentliche in unserem Entwurf des FORUMS ist  also ein  Erfahrungsaustausch und  eine Zusammenfassung des Schaffens, das  in einer bisherigen Zusammenarbeit mit Selbstverwaltungen von unseren Nationen, erreicht wurde, eine Formulierung der praktischen Schlussfolgerungen in Bezug auf das Bereichern von Firmen und Methoden von dieser Zusammenarbeit und Ausweitung  von dieser Idee auf die Regionen in Polen und Österreich, die bisher kein direktes Zusammenwirken  angeknüpft haben.

Einheiten von territorialen Selbstverwaltung verfügen über umfangreiche Erfahrungen und gleichzeitig Bedürfnisse in jedem Gebiet : vor der kommunalen Wirtschaft durch den Erwarb von EU-Mitteln bis  zu Kultursachen und zum Jugendaustausch. Sie bilden in jedem von den Staaten einen Gesellschafts- , Kultur- und Wirtschaftsraum – sogenannte „ Kleine Heimatländer“- in denen kommt man zur gegenseitigen Durchdringen von der Kultur und Gesellschaftserfahrungen von Personen, die gegebene Region bewohnen.

Man wird einen integrierten Teil der Forumsdebatte als Unternehmergeisfragen dargestellt werden ,  auch von innovativen Unternehmen. Das ist ein Ergebnis vom „Zeitgeist“. Der Unternehmergeist und kleine Unternehmer das ist der innovativste Sektor aller Wirtschaften und ein steigender individueller Unternehmergeist  ist eine gesellschaftliche Tatsache , außerdem ungewöhnlich wünschenswert. Die Unternehmer und ihre Aktivität versichern Selbstverwaltungen die Mehrheit von Mitteln für die Verwirklichung ihrer satzungsgemäßen Ziele, als auch die Beschäftigung für die Mitliedern von lokalen Gesellschaften, ohne dessen wir  keine Chancen auf eine Stabilisierung und Entwicklung .

Rzeszów und die Vorkarpatenregion  ist eine sehr dynamisch entwickelte Region von moderner Industrie, einem technischen Gedanken, einer Innovation und einem Unternehmergeist. Das ist also eine ideale Stelle zur Aufnahme von dieser wichtigen Thematik.

Wir wollen eine Überzeugung ausdrücken, dass das Polnisch-Österreichische Selbstverwaltungsforum in Rzeszów  prominente  territoriale Selbstverwaltungsaktivisten aller Ebenen Polens und Österreichs versammelt und dass dieser sachkundiger Kreis die Richtungen von der Zusammenarbeit für die nächsten Jahre bestimmt. Wir hoffen auf ein Erfolg dieses Ereignisses, was eine Befriedigung mit der Teilnahme an ihm versichert.