2 października 2021

Ciekawa historia renesansowego Zamościa – miasta Jana Zamojskiego przekazana przez przewodnika turystycznego V-ce Prezesa Towarzystwa Polsko Austriackiego
mgr Waldemara Kaźmierczaka połączona z integracją członków TPA z Oddziału Zamojskiego i Oddziału Radomskiego .

W dniach 23 – 25 września 2021 r. Zarząd Towarzystwa Polsko Austriackiego Oddział
w Radomiu zorganizował trzydniową wycieczkę autokarową na trasie Zamość – Roztocze.
W wycieczce wzięło udział 25 członków Towarzystwa. W Zamościu uczestników wycieczki powitał przedstawiciel Zamojskiego Oddziału TPA – V-ce Prezes mgr Waldemar Kaźmierczak, z którym  wyruszyliśmy na spacer po urokliwym miasteczku , które nazywane jest „Perłą Renesansu” i „Padwą Północy” ze względu na unikatową zabudowę    urbanistyczno –architektoniczną . To świetnie zachowany przykład XVI-wiecznego, renesansowego „miasta idealnego” z silnym rysem włoskim. Zamość został zaprojektowany przez włoskiego architekta Bernarda Morando na wzór nowoczesnej twierdzy, którą otaczał mur z siedmioma bastionami oraz trzema bramami wjazdowymi: Lwowską, Lubelską i Szczebrzeską. Przewodnik poinformował nas, że
14 grudnia 1992r Zamość Stare Miasto został wpisany na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO . Spacerując wzdłuż wału fortecznego, ziemnych szańców , podziwiając bastiony i bramy miejskie wkroczyliśmy na Rynek Wielki w centrum
i symetrycznie po obu jego stronach mniejszymi rynkami Solnym i Wodnym. Ratusz
z 52-metrową wieżą, z której w południe grany jest hejnał, kolorowe kamienice ormiańskie ze starymi portalami wejściowymi, podcieniami, zdobieniami, Katedra p.w. Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza , Muzeum Zamojskie , Pałac Zamojskich oraz Rotunda zachwyciły uczestników wycieczki. Renesansowy Zamość jest tak wyjątkowy że  zrobił na nas naprawdę wielkie wrażenie, nie spodziewaliśmy się tak pięknego miasta
z bogatą historią. To zasługa najpiękniejszego ratusza w Polsce, idealnie kwadratowego rynku z ormiańskimi kamienicami. Ponadto Zamość przyciąga turystów także historią jego założyciela –kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamojskiego, który  był bardzo inteligentny i zdolny. Studiował prawo we Włoszech w Padwie. To wspaniałe renesansowe miasto, powstało dzięki spotkaniu dwóch wyjątkowych osobistości bogatego magnata Jana Zamojskiego i genialnego architekta włoskiego Bernardo Morando to oni wymyślili i stworzyli miasto pełne zaskakujących i bezcennych zabytków . Unikatowe są nie tylko zabytki w obrębie Starego Miasta, ale również układ urbanistyczny Zamościa. To był fantastyczny pierwszy dzień programu naszej wycieczki. Pan Waldemar Kaźmierczak nasz przewodnik turystyczny to prawdziwy profesjonalista, zarówno jeżeli chodzi o wiedzę historyczną, jak również zaskakiwał nas ciekawostkami, wplątując wiele anegdot i żartu, które wywoływały u nas atak śmiechu. Bardzo kontaktowy, inteligentny i odpowiadał na każde zadawane pytania . Te kilka godzin spaceru z Nim po unikatowym mieście było wielką przyjemnością i zostanie na długo w pamięci uczestników wycieczki z TPA w Radomiu. W  godzinach przedwieczornych przemieściliśmy się do Zwierzyńca oddalonego 32 km od Zamościa, zatrzymaliśmy się w Pensjonacie „Pan Tadeusz” gdzie dało się zauważyć klimaty mickiewiczowskie . Pogodny wieczór w Pensjonacie upłynął nam przy muzyce i smacznych potrawach regionalnych.

Drugiego dnia wyruszyliśmy na zwiedzanie Roztocza i jego okolic, Roztoczańskiego Parku Narodowego ze wspaniałym przewodnikiem turystycznym Panem Zbigniewem Pietrynko. Wyjątkowy klimat i atmosfera tego regionu pełnego różnorodnych atrakcji turystycznych
i fascynującej bardzo różnorodnej flory i fauny oraz rzadka zabudowa, cisza i kontakt z naturą to miłe by doświadczyć bliskości dzikiej roztoczańskiej przyrody. Przedzieraliśmy się leśnym szlakiem fotografując urokliwe miejsca spacerowe z naturalnymi wodospadami połączonymi drewnianymi mostkami. Podziwialiśmy wioski pełne ciekawej historii i cennych zabytków. Pan Zbyszek opowiadał nam bardzo interesującą historię Roztocza, które było areną bitew rosyjsko-austriackich a w latach 1939-1945 terenem aktywnej działalności oddziałów partyzanckich walczących w obronie ludności polskiej przed Niemcami i bojówkami UPA. Roztocze jako region geograficzny wielokulturowy, zasiedlany przez Polaków , Rusinów, mieli tu swoje miejsce także Żydzi, Ormianie, Niemcy, Węgrzy, Włosi, Anglicy, którzy osiedlali się tutaj za czasów Ordynacji Zamojskiej. To region trzech wielkich rodów magnackich: Zamojskich, Żółkiewskich i Sobieskich, będących fundatorami wielu obiektów świeckich i sakralnych. Zachowały się do dziś liczne kościoły – w stylu renesansu , cerkwie i synagogi. Roztocze to region inspiracji dla naukowców, poetów, literatów, malarzy. Klimaty Roztocza, krajobraz, leśne drogi rezerwat „Szumy nad Tanwią”, skanseny , zwierzyna leśna to wszystko tworzy piękną całość przyciągającą turystów i rowerzystów. Chyba nie ma w Polsce tak pięknego miejsca o bardzo czystym powietrzu jak Roztocze. Dotarliśmy do Zwierzyńca , a tutaj kolejne oryginalne budowle – siedziba dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego. Dalej barokowy Kościół p.w. Św. Jana Nepomucena potocznie zwany „na wyspie” lub ”na wodzie”, zabytkowy budynek browaru, pomnik Marii Kazimiery żony Jana Sobieskiego.
Wyprawa była bardzo udana mimo wietrznej pogody, słoneczko przebijało się przez chmury a my wędrując z Panem Zbyszkiem Pietrynko zobaczyliśmy wiele interesujących miejsc i wróciliśmy do naszego Pensjonatu „ Pan Tadeusz „ oszołomieni świeżym powietrzem . Po obiadokolacji humory nam dopisywały i jeszcze długo biesiadowaliśmy smakując tort i inne ciasta i smakołyki z cukierni „Telimena” popijając zwierzynieckim
i biłgorajskim piwkiem.

W trzecim dniu po śniadaniu Pan Jacek Lenart nasz wspaniały i kulturalny kierowca czekał jak zwykle na swoich turystów za kierownicą by zgodnie z planem przewieźć nas do Zamościa pod Lunetę, bo to był nasz punkt zbiórki. A stamtąd przeszliśmy do Rynku Wielkiego by jeszcze rozkoszować się widokiem ormiańskich kamieniczek w oczekiwaniu na spotkanie integracyjne z koleżankami i kolegami z TPA Oddział w Zamościu.
Miejscem spotkania była przytulna kawiarnia „Padwa” gdzie w miłej atmosferze przy kawie Pan mgr Roman Podświadek – Prezes Towarzystwa Polsko Austriackiego w Zamościu powitał turystów z TPA Radom , po czym w zarysie opowiedział o swojej pracy jako konserwatora zabytków i działalności członków Towarzystwa przekazując nam foldery
i informatory turystyczne Zamościa.
Pani Prezes – Irena Szcześniak zapoznała zebranych z ponad 25-letnią historią radomskiego oddziału TPA i podzieliła się doświadczeniem dotychczasowej pracy z tego okresu oraz jakie plany czekają w najbliższej przyszłości zapraszając zamojszczan
z rewizytą do miasta Radomia. Po spotkaniu udaliśmy się na smaczny obiad w restauracji „Luneta”.

Wyjazd do Zamościa był bardzo udany, cała wycieczka wyśmienicie zorganizowana a ilość atrakcji sprawiła, że był to czas naprawdę dobrze spędzony, wróciliśmy pełni pozytywnych wrażeń , to było niezapomniane pożegnanie lata w Zamościu.

Relacja: Irena Szcześniak
Zdjęcia: Roman Cebula