“Podróż jest życiem, Życie jest podróżą” – Lubomir Wędzicha

„Podróż jest życiem, życie jest podróżą…..”. To część pięknego wiersza napisanego przez Wiceprezesa Oddziału Towarzystwa Polsko – Austriackiego w Jeleniej Górze, Grzegorza Nowickiego.

Oddział wrocławski TPA, nie po raz pierwszy, wzbogacił w sposób istotny, dorobek Towarzystwa. Tym razem, otrzymaliśmy pięknie edytorsko wydaną obszerną publikację pióra Lubomira Wędzichy dokumentującą 35.letnią historię zagranicznych wyjazdów poznawczych zorganizowanych przez działaczy Oddziału dla członków i sympatyków Towarzystwa Polsko – Austriackiego.

Dorobek naprawdę imponujący. Niejedno dobre biuro podróży mogłoby pozazdrościć.

188 wyjazdów zagranicznych do 49 krajów w Europie i nie tylko. Uczestnicy wyjazdów mieli możliwość zobaczenia 140 wspaniałych obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Na liście krajów do których zawitali wrocławianie są państwa, jak Izrael czy Turcja, które z pozoru mało mają wspólnego z Austrią. Ale to tylko pozory. Każdy z wyjazdów był starannie przygotowany pod względem merytorycznym. Wyszukiwano przy tym związki odwiedzanych krajów i miejsc z Cesarstwem Austriackim i Austriacko – Węgierskim. Do żelaznych punktów na liście wyjazdów zagranicznych zorganizowanych przez Oddział TPA we Wrocławiu należały oczywiście te, do Austrii. Zwłaszcza do wspaniałego Wiednia. Po zwiedzanych krajach uczestników oprowadzali fachowi przewodnicy. Nie mogło zabraknąć w trakcie pobytów we Wiedniu takich miejsc związanych z Polską, jak Kahlenberg. Niejednokrotnie uczestnicy wyjazdów brali udział w symbolicznych wydarzeniach, związanych przykładowo z rocznicą Odsieczy Wiedeńskiej. W ostatnich latach w programie wyjazdu do Austrii znalazło się uczestnictwo w Spotkaniach Zamkowych, konferencji organizowanej w Zamku Stetteldorf am Wagram.

Ale to nie kto inny, jak długoletni Prezes Oddziału Wrocławskiego, Lubomir Wędzicha, prezentował w sposób ciekawy uczestnikom wyjazdów bogatą wiedzę o wszystkim co może się wiązać zAustrią.

Nie kto inny, jak Lubomir Wędzicha mógł  opisać ten przebogaty dorobek wyjazdów zagranicznych. Opisał to w sposób ciekawy. Z książki dowiadujemy się nie tylko o wyjazdach zagranicznych, ale także sporo faktów dotyczących Austrii. Należy nadmienić, że nie jest to pierwsza pozycja wydawnicza pod auspicjami oddziału Towarzystwa Polsko-Austriackiego we Wrocławiu. W 2017 r. ukazała się pozycja „35 lat wrocławskiego oddziału Towarzystwa Polsko – Austriackiego 1982 – 2017”; w 2018 r. – „Relacja walnego od Turków oblężenia Wiednia Roku Pańskiego 1683” a w 2019 r. – „Śląsk – Polska – Austria. Księga dedykowana profesorowi Zbigniewowi Tomkowskiemu, współzałożycielowi Towarzystwa Polsko – Austriackiego”. Lubomir Wędzicha był inicjatorem tych publikacji, redaktorem oraz autorem części tekstów, wykazując się erudycją, głęboką znajomością historii Polski, Austrii i innych krajów. Podkreślić trzeba, że wszystkie te publikacji charakteryzują się wysokim poziomem edytorskim, zawierają wiele dokumentów, zdjęć i rycin.

Współredaktorem ostatniej z powyżej wymienionych publikacji był prof. dr hab. Rościsław Żerelik z Uniwersytetu Wrocławskiego, Wiceprezes ds. naukowych Zarządu Oddziału TPA we Wrocławiu.  Interesującym Słowem wstępnym opatrzył też publikację „Podróż jest życiem. Życie jest podróżą”. Profesor wnosił też  fachowy wkład w przygotowanie wyjazdów zagranicznych.

Lubomir Wędzicha pisze „….Wiele osób odwiedza Austrię tylko przejazdem w drodze na południe lub zachód Europy. Mam nadzieję, że ta publikacja zachęci Czytelnika do zatrzymania się na dłuższą chwilę, bowiem Austria ma zbyt wiele ciekawych miejsc i atrakcji do zaoferowania, by je tak po prostu ominąć.” Nic dodać, nic ująć.

Szkoda, że ta pięknie wydana książka, będąca także źródłem wiedzy o Austrii nie jest dostępna w księgarniach.

Dziękujemy ci Lubomirze oraz wszystkim działaczom Oddziału Towarzystwa Polsko – Austriackiego we Wrocławiu. Koleżanki i Kolegów z innych Oddziałów Towarzystwa zachęcamy do współpracy z Oddziałem Wrocławskim na tej niwie i podążania jego śladem.

Stanisław Szumski
Sekretarz Generalny TPA

II Polsko-Austriackie Forum Samorządowe

 Minęły już trzy lata, od czasu gdy z inicjatywy  ówczesnego Skarbnika Zarządu Głównego TPA, mgr inż. Andrzeja Karlińskiego ,Zarząd Główny postanowił zorganizować Polsko – Austriackie Forum Samorządowe w Rzeszowie. Dla przypomnienia, odbyło się ono  w dniach  13 – 14  kwietnia 2018 r. Współorganizatorem Forum były władze miejskie Rzeszowa. Uczestnicy Forum przyjęli uchwałę wskazującą na potrzebę cyklicznej organizacji tej inicjatywy. Zarząd Główny TPA rozważał organizację drugiego Forum w 2021 r., jednak pandemia koronawirusa spowodowała, że było to niemożliwe.  Pandemia wpłynęła także niekorzystnie na współpracę polskich i austriackich samorządów. Istotną rolę odgrywał też wybór samorządowego partnera kolejnego Forum, a co za tym idzie – wybór jego miejsca. Szczęśliwie, znaleziono takie miejsce, które z chęcią będzie gościło tę imprezę. To Grodzisk Mazowiecki położony około czterdziestu kilometrów na zachód od Warszawy – jedno z najbardziej dynamicznie rozwijających się miast powiatowych w Polsce. Miasto to,od 2003 r. rozpoczęło współpracę z partnerskim samorządem w Austrii – miastemWeiz. W 2005 r. podpisana została oficjalnie umowa partnerska. Na dodatek, Grodzisk Mazowiecki będzie świętował w 2022 r. jubileusz 500 – lecia nadania praw miejskich. II Polsko – Austriackie Forum Samorządowe wpisze się w kalendarz rocznicowych imprez.

13 października 2021 r., Sekretarz Zarządu Głównego TPA, mgr inż. Andrzej Karliński spotkał się z wieloletnim Burmistrzem Grodziska Mazowieckiego, Grzegorzem Benedykcińskim w obecności Sekretarz Urzędu Miasta, Dyrektorem Wydziału Kultury Urzędu Miasta oraz Naczelnikiem Wydziału Promocji Urzędu Miasta. Efektem spotkania było uzgodnienie terminu Forum – 22 – 24 września 2022 r. oraz zasadniczych spraw związanych z jego organizacją. Miasto Grodzisk Mazowiecki, jako współorganizator Forum, zadeklarowało także gotowość jego współfinansowania.

Będziemy na bieżąco informować o postępie przygotowań do Forum.

Opr. Stanisław Szumski
Sekretarz Generalny TPA

Obchody Święta Narodowego Republiki Austrii  2021

Z okazji Święta Narodowego Republiki Austrii w dniu 26 października 2021 roku odbyło się w Warszawie przyjęcie zorganizowane na zaproszenie JE Ambasadora Andreasa Stadlera
i jego małżonki Rebekki Greenstein. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele  Zarządu Głównego Towarzystwa Polsko – Austriackiego w osobach: prof. nadzw. dr Zbigniew Tomkowski – prezes, mgr Janusz Gast – wiceprezes oraz mgr Lubomir Wędzicha – wiceprezes, prezes Oddziału TPA we Wrocławiu. Spotkanie było okazją do rozmowy  z  nowym Ambasadorem Andreasem Stadlerem, przekazania mu życzeń w związku z objęciem przez niego funkcji. Ambasador doskonale pamiętał dobrą współpracę z naszym Towarzystwem w okresie gdy pełnił funkcję dyrektora Austriackiego Instytutu Kultury w Warszawie i nie krył zadowolenia podczas rozmowy z przedstawicielami kierownictwa TPA jednocześnie wyrażając deklarację dalszej współpracy. Lubomir Wędzicha wręczył mu, pięknie wydaną książkę jego autorstwa pt.: “Podróż jest życiem, życie jest podróżą”, w której opisał 188 wyjazdów w okresie 35 lat turystyki zagranicznej Oddziału TPA we Wrocławiu.  Nie pominęliśmy okazji by również porozmawiać z p.  Gudrun Hardiman-Pollross nową Dyrektor Austriackiego Forum Kultury w Warszawie, która z zaciekawieniem wysłuchała krótkiej informacji o dotychczasowej działalności TPA. Pani Dyrektor zdeklarowała kontynuowanie dotychczasowej, owocnej i przyjaznej współpracy i podziękowała za książkę, którą wręczył jej Lubomir Wędzicha. Na zakończenie spotkania udało nam się porozmawiać z obecnym na uroczystości Tomaszem Grodzkim, Marszałkiem Senatu RP, którego poinformowaliśmy o naszej 60. letniej działalności i wręczyliśmy książkę Lubomira Wędzichy.

Opracował: Janusz Gast

Przemówienie Ambasadora Austrii z okazji Święta Narodowego
26 października 2021 r.

Szanowny Panie Marszałku,
Szanowny Panie Ministrze,
Szanowny Panie Prezydencie
Miasta Stołecznego Warszawy,
Szanowny Panie Przewodniczący Narodowego Zarządzania Antykryzysowego Białorusi,

Sehr geehrte Damen und Herren,
Dear Ladies and Gentlemen,
Szanowni Państwo,
Drogie Przyjaciółki i drodzy Przyjaciele Austrii,
Liebe Österreicherinnen und Österreicher,

cieszymy się bardzo wraz z moją żoną, Rebeccą Greenstein, że możemy dziś Państwa powitać!

Dzisiejszy dzień przypomina o ważnym wydarzeniu w austriackiej historii. Świętujemy fakt, iż 26 października 1955 r. Austria przyjęła ustawę o swojej wieczystej neutralności – po tym, jak ówczesne siły wyzwoleńcze z USA, Anglii, Francji i Związku Radzieckiego wycofały swoje wojska.

Austria stała się wolnym krajem po tym, jak w 1938 r. została anektowana, a jej ludność została wciągnięta w najgorszą wojnę XX w.
Z tego względu tym bardziej powinniśmy doceniać obecną pokojową koegzystencję w demokracji i wolności w ramach Unii Europejskiej.

Dziś widzimy brak praworządności i demokracji w bezpośrednim sąsiedztwie Polski, na Białorusi. Austria i Polska zgadzają się, iż ruchy demokratyczne na Białorusi oraz białoruscy uchodźcy potrzebują naszego wsparcia. W tym kontekście chciałbym zaznaczyć, że w listopadzie tego roku na zaproszenie Kanclerza Federalnego Austrii odbędzie się w Wiedniu znacząca międzynarodowa konferencja na rzecz wsparcia dla Białorusi, na którą zaproszony zostanie także polski minister spraw zagranicznych.

Bardzo się cieszę, że przez następne cztery lata będę mógł – wraz ze wszystkimi austriackimi placówkami w Polsce – pracować na rzecz dalszego rozwoju stosunków między naszymi państwami.

Oficjalna wizyta Prezydenta Federalnego Austrii, Alexandra Van der Bellena, w Polsce na początku października tego roku dała ku temu doskonały impuls.

Podczas swojej wizyty Prezydent najpierw odwiedził Auschwitz,  a następnego dnia Warszawę.

W Auschwitz poniżono, wykorzystano i zamordowano setki tysięcy ludzi, w tym dziesiątki tysięcy austriackich obywateli i obywatelek, przede wszystkim Żydów i Żydówek, ale także przeciwników politycznych, przedstawicieli społeczności Romów i Sinti czy też osoby homoseksualne, dziś powiedzielibyśmy LGBT.

Wizyta Prezydenta Federalnego oraz otwarta przy tej okazji nowa austriacka wystawa w ramach Muzeum Auschwitz – Birkenau pokazały wyraźnie, że Austria upamiętnia nie tylko te ofiary, ale także przejmuje odpowiedzialność za sprawców i morderców, którzy współpracowali
z okrutnym reżimem nazistowskim.

Szanowni Goście,

dziś żyjemy w znacznie lepszym świecie niż przed 80 laty, kiedy to zarówno Austria, jak i Polska zostały wymazane z mapy świata.

Współpracujemy jako suwerenne państwa w ramach Unii Europejskiej; nasi obywatele i obywatelki zdecydowanie opowiedzieli się za tym
w referendach w 1994 i 2003 r., ogromna większość ludzi nadal jest dumna z tego europejskiego porozumienia.

Jednym z ważnych obszarów naszej współpracy w ramach Unii Europejskiej jest nasza „zielona przyszłość”. Polsko – austriackie forum ekonomiczne „Green Futures”, które odbyło się podczas wizyty austriackiego prezydenta w Warszawie, w imponujący sposób pokazało, jak intensywnie i ambitnie austriackie i polskie przedsiębiorstwa współpracują ze sobą w kontekście zielonej transformacji energetycznej oraz wprowadzania w życie unijnego Zielonego Ładu. To właśnie te przedsiębiorstwa, ale także nowe pokolenie naukowców i naukowczyń z obu naszych krajów znajdą nowe rozwiązania w dziedzinach takich jak mobilność, transport, energia czy usługi komunalne, które zaprowadzą nas do przyjaznej dla klimatu, zrównoważonej i zdrowej przyszłości.

Również nasza współpraca dwustronna rozwija się coraz intensywniej. Dziś regularnie ponad 50 tys. polskich obywateli dojeżdża do pracy do Austrii, zaś kilka tysięcy Austriaków i Austriaczek pracuje w Polsce i tu odnalazło swój dom. Austria pozostaje jednym z ulubionych celów urlopowych dla polskich turystów, ale też coraz więcej austriackich obywateli odkrywa atrakcje turystyczne Polski.

Polska jest dla Austrii piątym najważniejszym partnerem handlowym. Bilans handlowy w wysokości 10 miliardów EUR przekracza bilans handlu zagranicznego Austrii z Rosją, Ukrainą i Turcją razem wziętymi!

Ponad 500 austriackich firm ma swoje filie i zakłady produkcyjne
w Polsce, tworząc miejsca pracy dla 50 tys. osób.

Szanowni Państwo,

zarówno Austria jak i Polska należą do dynamicznie rozwijających się gospodarek Unii Europejskiej. Jeśli będą Państwo podróżować przez oba te kraje (najlepiej pociągiem!), wszędzie zobaczą Państwo place budowy, ale także młodych ludzi, którzy dorastają, uczą się i są wspierani w naszych przedszkolach, szkołach i uniwersytetach. Nasze kraje przykładają dużą wagę do kultury i wykształcenia. Wiemy, że stanowią one podstawę dostatniej i bezpiecznej przyszłości.

Jesteśmy stabilnymi demokracjami z niezwykle żywym  społeczeństwem obywatelskim oraz bardzo pluralistycznymi, otwartymi kulturami!

Nawet jeśli co jakiś czas pojawiają się kryzysy i problemy, nasze procesy demokratyczne i praworządne działają! Z tego też względu możemy pod wspólnym unijnym dachem bardzo optymistycznie patrzeć w przyszłość!

Pracujmy nad tym wspólnie, aby również nasze dzieci mogły się  z tego cieszyć!

Życzę Państwu zdrowia, życzę zdrowia nam wszystkim!

Opracowano korzystając z materiałów i zdjęcia zamieszczonych na stronie Ambasady Austrii w Warszawie.

    WIECZÓR STYRYJSKI W CZĘSTOCHOWIE

Tegoroczne Święto Narodowe Republiki Austrii − 26 października − w częstochowskim oddziale TPA obchodziliśmy zachwycając się osobliwościami Styrii, ponieważ − dzięki współpracy z mgr Christą Eisner oraz uprzejmości pani Anity Seewald z Grazu − Centrum Turystyki Austrii przy Zespole Szkól Ekonomicznych w Częstochowie oraz nasze koła młodzieżowe otrzymały materiały informacyjne prezentujące to zielone serce Austrii.

Istniejące w szkołach kąciki austriackie − „AUSTRIA ECK” − wzbogaciły się o przepiękne plakaty, mapy szlaków turystycznych oraz przewodniki po tym wyjątkowym regionie, które będą służyły urozmaiceniu zajęć z języka niemieckiego oraz zainteresowaniu Styrią i jej osobliwościami.

Region ten przybliżyła nam mgr Dorota Grzywna, opiekunka Szkolnego Centrum Turystyki Austrii przy Zespole Szkól Ekonomicznych w Częstochowie.

 Graz, drugie co do wielkości miasto Republiki Austrii, jest stolicą Styrii,  jego osobliwością jest barokowy zamek Eggenberg  oraz słynne zbiory muzeum Joanneum. Miejscem rozpoznawczym jest Schloßberg z wieżą zegarową − Uhrturm − stąd właśnie widać najpiękniej panoramę miasta.

W Styrii są też znane jeziora: Altausseer See, Grüner See − z wodą przejrzystą w kolorze szmaragdowym −, jak i znajdujące się na masywie górskim Dachstein Mittersee (Spiegelsee). Zainteresowaniem cieszy się również osiem Styryjskich Szlaków Wina, znane na cały świat są styryjskie jabłka, a także styryjski olej z pestek dyni. Styria słynie również z majestatycznych budowli sakralnych, chociażby opactwa Benedyktynów w Admont, klasztoru w Vorau czy sanktuarium Mariazell, które − dzięki zaangażowaniu władz miasta Częstochowy − zostało przed laty włączone do Stowarzyszenia Europejskich Miast Maryjnych  – Shrines of Europe.

W listopadzie w Grazu odbędzie się uroczysty WIECZÓR POLSKI.
Podczas Wieczoru Styryjskiego legitymacje członkowskie TPA otrzymały opiekunki nowych Kół Młodzieżowych: mgr Daria Sławik ze Szkoły Podstawowej w Woźnikach- Ligocie Woźnickiej oraz mgr Katarzyna Pompka z I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego i Społecznej Szkoły Podstawowej nr 2 im.Herberta w Częstochowie.
W czasie spotkania wspominaliśmy osobę zmarłego przed kilku dniami dra inż. Henryka Wydmucha – w latach 1999-2012 Prezesa Zarządu naszego oddziału, którego pamięć uczciliśmy minutą ciszy.

opracowanie: częstochowski oddział TPA

In Memoriam – Dr inż. Henryk Wydmuch (1934-2021)

W dniu 22 października 2021r. zmarł w Częstochowie w wieku 87 lat  nasz kolega
dr inż. Henryk Wydmuch.
W latach 2000-2019 pełnił funkcję Wiceprezesa Zarządu Głównego TPA  w Warszawie,
a w latach 1999-2012 – Prezesa Zarządu Oddziału TPA w Częstochowie.

Swoją pracę zawodową poświęcił spółdzielczości, w której realizował się z wielką pasją jako: Prezes Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Lipiu,  Prezes Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Krzepicach,  Prezes Wojewódzkiej Spółdzielni Mleczarskiej
w Częstochowie, Dyrektor Banku Spółdzielczego Konopiskach.

Za swoje zasługi dla wielu środowisk miasta i regionu, w swoim niespotykanie aktywnym życiu zawodowym i społecznym, otrzymał między innymi: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979r.),Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1990r.),                       Honorową Odznakę „Zasłużony dla Towarzystwa Polsko-Austriackiego (1995r.)                         Medal „Pro Patria” (Jasna Góra 2012r.),  Złotą Odznakę Honorową za zasługi dla Województwa Śląskiego (2017r.),  Medal „60lat  blisko Austrii” (2019r.)

Dr Inż. Henryk Wydmuch był wzorem społecznika, zaangażowanym w działalność wielu stowarzyszeń i organizacji pozarządowych w Częstochowie i regionie, wyróżniał się wyjątkowym poczuciem humoru i koleżeńskością, uczestniczył w pracach Zarządu Głównego Towarzystwa Polsko-Austriackiego w Warszawie oraz we wszystkich przedsięwzięciach oddziału TPA  w Częstochowie związanych z propagowaniem kultury, turystyki i wiedzy o Austrii.

Pozostanie na zawsze w naszej pamięci…

Częstochowski Oddział TPA

175 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w Częstochowie

W dniu 13 października odbyło się spotkanie grupy członków częstochowskiego oddziału TPA poświęcone 175 rocznicy uruchomienia odcinka częstochowskiego Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Historię związaną z powstaniem „Wiedenki” przedstawiła członkini zarządu naszego oddziału mgr inż. Dorota Przybyła. Prelekcję uatrakcyjniły dodatkowo eksponaty częstochowskiego Muzeum Historii Kolei, które pozwoliły nam przenieść się w czasy powstawania tego tak ważnego połączenia kolejowego.

„Wiedenka” była w całości zamysłem i realizacją polskich inżynierów, finansistów
i robotników. – 10 stycznia 1835r. wiceprezes Banku Polskiego Henryk hr. Łubieński sporządził wewnętrzną notatkę: „pierwszy ogólny projekt pobudowania drogi Żelaznej miedzy Warszawą a granicą południową Królestwa”. Ponad 300 kilometrowa linia kolei żelaznej biegnąc z Warszawy do Zagłębia miała przyczynić się do rozwoju zakładów przemysłowych zlokalizowanych w okolicy, wkrótce zatrudnieni zostali inżynierowie: Stanisław Wysocki oraz Teodor Urbański, którzy przystąpili do określenia szacunkowych kosztów budowy i przebiegu linii z Warszawy do leżącej przy granicy z Rzeczpospolitą Krakowską – Niwki. Piotr Steinkeller włączył się w realizację przyjętych założeń 1838r., zwrócił się także do rządu Królestwa Polskiego o wydanie koncesji na budowę drogi żelaznej  „od Warszawy przez Skierniewice i Piotrków aż do połączenia z drogą żelazną austriacką, prowadzącą  od Wiednia”, 25 listopada 1838 r. u notariusza Aleksandra Engelke został spisany akt założycielski Towarzystwa Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej (DŻWW).

W styczniu 1839 r. rozpoczęto wytyczanie trasy „Wiedenki”. Inżynierowie przedstawili trzy projekty przebiegu linii, wybrany został wariant trasy biegnącej z Warszawy przez Skierniewice, Piotrków, Częstochowę i Ząbkowice do Maczek nad Przemszą.

W styczniu 1840 Stanisław Wysocki został mianowany naczelnym inżynierem budowy drogi żelaznej, całą trasę podzielono na cztery oddziały,

Oddziałem I z Warszawy do Skierniewic kierował inżynier Konstanty Kamiński
Oddziałem II ze Skierniewic do Piotrkowa – inżynier Jakub Szeffer.
Oddziałem III z Piotrkowa do Częstochowy – inżynier Roman Pollini.
Oddziałem IV z Częstochowy do końca trasy w Maczkach kierował inżynier Franciszek Leszczyński.

W tym samym roku powrócono do dyskusji, czy kolej ma być konna czy parowa. Po zapoznaniu się Steinkellera, Wysockiego i Łubieńskiego z kolejami parowymi za granicą zaczęła przeważać „opcja parowa”.

Od wiosny 1844 r. na terenach stacji ciągnącej się przy Alejach Jerozolimskich, przedsiębiorca Kaftal rozpoczął budowę dworca, zaprojektowanego przez Henryka Marconiego.
– 28 listopada 1844r. próbny pociąg z namiestnikiem cesarskim Paskiewiczem i jego świtą przyjechał do Pruszkowa.

– 14 czerwca 1845 r. odbyła się uroczysta inauguracja – pierwszy, oficjalnie uruchomiony pociąg parowy zawiózł uczestników uroczystości z Warszawy do Grodziska.
Do Rudy Guzowskiej pociągi parowe zaczęły kursować od 9 września 1845 r.

– 1 października 1845r. kolej dotarła do Skierniewic ale dopiero miesiąc później odbyło się uroczyste otwarcie ruchu do Skierniewic i do Łowicza. Tego samego dnia, bez udziału gości oficjalnych, uruchomiono komunikację kolejową do Rogowa.

– 7 października uroczyście i oficjalnie, a 11 listopada 1846r. dla podróżnych Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska zaczęła służyć mieszkańcom Piotrkowa.

– 17 listopada 1846r. w Częstochowie odbyło się uroczyste otwarcie ruchu, natomiast od
1 grudnia podróże koleją „do” i „z” tego miasta stały się dostępne dla pasażerów.

– 1 grudnia 1847r.  wprowadzono ruch pociągów do stacji Ząbkowice.

– 1 kwietnia 1848r. otwarto ruch pasażerski na ostatnim odcinku: z Ząbkowic do Maczek,
do tamtejszej stacji nazwanej Granica.

– 15 kwietnia 1848r. ruszyły pociągi towarowe i odprawa towarów przez granicę .

– dopiero od 1 września 1848r. na terenie Królestwa Polskiego korzystając  z kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, można było dotrzeć do Wiednia.

Umożliwiał to oddany do użytku most na Odrze pomiędzy Królestwem Prus i Cesarstwem Austrii, pomiędzy stacjami Annaberg i Oderberg. Podróż była jednak dość skomplikowana. Przesiadanie się z pociągu do pociągu konieczne było na stacjach                  w Szczakowej, w Mysłowicach, w Koźlu i w Chałupkach (Annaberg) już na terenie ówczesnej Galicji, ale dawała połączenie ze stolicą monarchii Habsburgów nad Dunajem.

opracowanie: mgr inż. Dorota Przybyła
członkini Zarządu Oddziału TPA w Częstochowie

Ciekawa  historia renesansowego Zamościa – miasta Jana Zamojskiego  przekazana przez przewodnika turystycznego  V-ce Prezesa Towarzystwa Polsko Austriackiego  
mgr Waldemara  Kaźmierczaka połączona z  integracją członków TPA  z Oddziału Zamojskiego i Oddziału Radomskiego .

W dniach 23 – 25 września 2021 r. Zarząd Towarzystwa Polsko Austriackiego Oddział
w Radomiu zorganizował trzydniową wycieczkę autokarową na trasie Zamość – Roztocze.
W wycieczce wzięło udział 25 członków Towarzystwa.  W Zamościu  uczestników wycieczki  powitał przedstawiciel Zamojskiego Oddziału  TPA – V-ce Prezes mgr Waldemar Kaźmierczak,  z którym  wyruszyliśmy  na spacer  po  urokliwym  miasteczku , które nazywane jest „Perłą Renesansu”  i  „Padwą  Północy” ze względu na unikatową   zabudowę    urbanistyczno –architektoniczną . To świetnie zachowany przykład XVI-wiecznego, renesansowego „miasta idealnego” z silnym rysem włoskim. Zamość został zaprojektowany przez włoskiego architekta Bernarda Morando na wzór nowoczesnej twierdzy, którą otaczał mur z siedmioma bastionami oraz trzema bramami wjazdowymi: Lwowską, Lubelską i Szczebrzeską.   Przewodnik poinformował nas, że
14 grudnia 1992r Zamość  Stare Miasto został wpisany na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kultury  UNESCO .  Spacerując wzdłuż wału fortecznego, ziemnych szańców , podziwiając bastiony i bramy miejskie wkroczyliśmy na Rynek Wielki w centrum
i symetrycznie po obu jego stronach mniejszymi rynkami Solnym i Wodnym.  Ratusz
z 52-metrową wieżą, z której w południe grany jest hejnał, kolorowe kamienice ormiańskie ze starymi portalami wejściowymi, podcieniami, zdobieniami, Katedra p.w. Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza , Muzeum Zamojskie , Pałac Zamojskich oraz Rotunda zachwyciły uczestników wycieczki.  Renesansowy Zamość jest tak wyjątkowy że  zrobił na nas naprawdę wielkie wrażenie,  nie spodziewaliśmy się tak pięknego miasta
z bogatą  historią. To zasługa najpiękniejszego ratusza w Polsce, idealnie kwadratowego rynku z ormiańskimi kamienicami. Ponadto Zamość przyciąga turystów także historią jego założyciela –kanclerza  i hetmana  wielkiego  koronnego Jana Zamojskiego, który  był bardzo inteligentny i zdolny. Studiował prawo we Włoszech w Padwie. To wspaniałe renesansowe miasto, powstało dzięki spotkaniu dwóch wyjątkowych osobistości bogatego magnata Jana Zamojskiego  i genialnego architekta włoskiego Bernardo Morando  to oni wymyślili  i stworzyli miasto pełne zaskakujących i bezcennych  zabytków . Unikatowe są nie tylko zabytki w obrębie Starego Miasta, ale również układ urbanistyczny Zamościa. To był fantastyczny pierwszy dzień programu naszej wycieczki. Pan Waldemar Kaźmierczak  nasz przewodnik turystyczny  to prawdziwy profesjonalista, zarówno jeżeli chodzi o wiedzę historyczną, jak również zaskakiwał nas ciekawostkami,  wplątując wiele anegdot i żartu, które wywoływały  u nas  atak śmiechu. Bardzo kontaktowy, inteligentny  i odpowiadał na każde zadawane pytania . Te kilka godzin spaceru  z Nim  po  unikatowym  mieście  było wielką przyjemnością i zostanie na długo  w pamięci  uczestników wycieczki   z TPA w  Radomiu.   W  godzinach przedwieczornych przemieściliśmy się do Zwierzyńca oddalonego 32 km od Zamościa,  zatrzymaliśmy się w Pensjonacie „Pan Tadeusz” gdzie dało się zauważyć  klimaty mickiewiczowskie . Pogodny wieczór w Pensjonacie upłynął nam przy muzyce i  smacznych potrawach regionalnych.

Drugiego dnia wyruszyliśmy na zwiedzanie  Roztocza i  jego okolic, Roztoczańskiego Parku Narodowego  ze wspaniałym przewodnikiem turystycznym Panem Zbigniewem Pietrynko. Wyjątkowy klimat  i atmosfera tego regionu pełnego różnorodnych atrakcji turystycznych
i fascynującej  bardzo różnorodnej flory i fauny  oraz rzadka zabudowa, cisza i kontakt z naturą  to miłe by  doświadczyć bliskości dzikiej roztoczańskiej przyrody.  Przedzieraliśmy się leśnym szlakiem fotografując urokliwe miejsca spacerowe z naturalnymi wodospadami  połączonymi drewnianymi mostkami.  Podziwialiśmy  wioski pełne ciekawej historii i cennych zabytków. Pan Zbyszek opowiadał nam bardzo interesującą   historię Roztocza, które było areną bitew rosyjsko-austriackich a w latach 1939-1945 terenem aktywnej działalności oddziałów partyzanckich walczących w obronie ludności polskiej przed Niemcami i bojówkami UPA.  Roztocze jako region geograficzny   wielokulturowy, zasiedlany przez Polaków , Rusinów, mieli tu swoje miejsce także Żydzi, Ormianie, Niemcy, Węgrzy, Włosi, Anglicy, którzy osiedlali się tutaj za czasów Ordynacji Zamojskiej. To region trzech wielkich rodów magnackich:  Zamojskich, Żółkiewskich i Sobieskich, będących fundatorami  wielu obiektów świeckich i sakralnych. Zachowały się do dziś liczne kościoły – w stylu renesansu , cerkwie i synagogi. Roztocze to region inspiracji dla naukowców, poetów, literatów, malarzy. Klimaty Roztocza, krajobraz, leśne drogi   rezerwat „Szumy nad Tanwią”, skanseny , zwierzyna leśna  to wszystko tworzy piękną całość przyciągającą turystów i rowerzystów. Chyba nie ma w Polsce tak pięknego  miejsca  o  bardzo czystym  powietrzu  jak Roztocze.  Dotarliśmy do Zwierzyńca , a tutaj kolejne  oryginalne budowle – siedziba dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego. Dalej  barokowy Kościół  p.w.  Św. Jana  Nepomucena  potocznie zwany „na wyspie”  lub ”na wodzie”,  zabytkowy budynek browaru, pomnik Marii Kazimiery żony Jana Sobieskiego.
Wyprawa była bardzo udana mimo wietrznej pogody, słoneczko  przebijało się przez chmury  a my  wędrując  z Panem Zbyszkiem Pietrynko   zobaczyliśmy wiele interesujących miejsc   i wróciliśmy do naszego Pensjonatu „ Pan Tadeusz „ oszołomieni  świeżym powietrzem . Po obiadokolacji   humory nam dopisywały i jeszcze długo biesiadowaliśmy  smakując tort i inne ciasta i smakołyki z cukierni „Telimena” popijając zwierzynieckim
i  biłgorajskim piwkiem.

W trzecim dniu po śniadaniu Pan Jacek Lenart  nasz wspaniały i kulturalny  kierowca  czekał jak zwykle na swoich turystów za kierownicą by  zgodnie z planem przewieźć  nas do Zamościa pod Lunetę, bo to był nasz punkt zbiórki. A stamtąd przeszliśmy do  Rynku Wielkiego by jeszcze rozkoszować się widokiem ormiańskich kamieniczek  w oczekiwaniu na spotkanie integracyjne z koleżankami i kolegami z TPA Oddział w Zamościu.
Miejscem spotkania była przytulna kawiarnia „Padwa” gdzie w miłej atmosferze przy kawie Pan mgr Roman  Podświadek – Prezes Towarzystwa Polsko Austriackiego w Zamościu powitał  turystów z TPA Radom , po czym w zarysie opowiedział  o swojej pracy jako konserwatora zabytków i  działalności członków Towarzystwa przekazując nam foldery
i informatory turystyczne Zamościa.
Pani Prezes  –   Irena Szcześniak  zapoznała zebranych z  ponad  25-letnią  historią  radomskiego oddziału TPA  i podzieliła się doświadczeniem dotychczasowej pracy  z tego okresu oraz jakie plany czekają   w najbliższej przyszłości  zapraszając  zamojszczan
z  rewizytą do  miasta Radomia. Po  spotkaniu  udaliśmy się na  smaczny obiad w restauracji „Luneta”.

Wyjazd do Zamościa był bardzo udany, cała wycieczka wyśmienicie zorganizowana a ilość atrakcji sprawiła, że był to czas naprawdę dobrze spędzony, wróciliśmy pełni pozytywnych wrażeń , to było niezapomniane pożegnanie lata w Zamościu.

Relacja: Irena Szcześniak
Zdjęcia: Roman Cebula

Zdjęcia z wycieczki Zamość – Roztocze

Zdjęcia ze spotkania w kawiarni Padwa

c.d. zdjęć

Nowy Ambasador Republiki Austrii w Polsce

Serdecznie witamy nowego Ambasadora Austrii w Polsce, Andreasa Stadlera i jego małżonkę Rebeccę Greenstein.

Andreas Stadler jest wiodącym austriackim dyplomatą, kuratorem, pisarzem, wykładowcą, i politologiem.

„Zamierzam jeszcze bardziej pogłębiać – już teraz doskonałe – stosunki między Austrią i Polską we wszystkich obszarach dyplomacji” stwierdził nowy ambasador. „Bardzo dziękuję mojemu poprzednikowi, Ambasadorowi Wernerowi Almhoferowi, za jego rozważny wkład w dwustronną współpracę polityczną, gospodarczą, kulturalną, naukową i konsularną. Ważną kwestią będzie dla mnie również prezentowanie pracy austriackich przedstawicielstw w Polsce poprzez dyplomację publiczną i media społecznościowe.”

Dotychczas pełnił szereg wysokich i odpowiedzialnych funkcji.
2018 – lipiec 2021 austriacki ambasador na Maltę, kierownik referatu ds. Cywilnych Aspektów Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony UE
2013 – 2018 OBWE/ Rada Europy, Zastępca szefa misji austriackiej przy OBWE
2007 – 2013 Dyrektor Austriackiego Forum Kultury w Nowym Jorku
2004 – 2007 Doradca ds. Nauki, Sztuki i Kultury w austriackiej Kancelarii Prezydenta, Gabinet Prezydenta Federalnego
1999 – 2004 Dyrektor Austriackiego Forum Kultury w Warszawie. Pełniąc tę funkcję
częstokroć służył życzliwą radą i pomocą w podejmowanych przez Towarzystwo Polsko-Austriackie działaniach programowych.
1995 – 1999 Zastępca Ambasadora w Ambasadzie Austrii w Zagrzebiu
1993 – 1995 Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych
1992 – 1993 Podyplomowe studia na Europejskim Instytucie Uniwersyteckim we Florencji
1990 – 1991 Referent ds. Europy Wschodniej w Instytucie Karla Rennera
1984 – 1989 Studia politologii, języków słowiańskich, prawa międzynarodowego, prawa europejskiego, Uniwersytet w Wiedniu (tytuł magistra: lipiec 1989)
1988 / 89 Studia na Uniwersytecie Warszawskim

• Gościnne wykłady od roku 2013 na Uniwersytecie Sztuki Stosowanej
• Lektor na Uniwersytecie Wiedeńskim od 2016
• Wykłady i zajęcia edukacyjne: Uniwersytety w Wiedniu, Innsbrucku, Malcie, Warszawie, Krakowie, Gordon College Boston, Columbia University, Stanford, German Studies Association USA, Islamabad

• Złota Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii
• Odznaka Zasłużony dla Kultury Polskiej (2004)
• Medal “Zasłużony dla Warszawy” (2004)

Języki obce:
Płynna znajomość: angielski, francuski, polski, bośniacki/chorwacki/serbski/czarnogórski, włoski

* na podstawie informacji zamieszczonej na stronie Ambasady Austrii w Polsce

Zarząd Główny TPA

List skierowany do JE dr Wernera Almhofera, Ambasadora Republiki Austrii w Polsce

W związku z zakończeniem misji dr Wernera Almhofera, Ambasadora Republiki Austrii w Polsce, prof. nadzw. dr Zbigniew Tomkowski, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Polsko – Austriackiego skierował list pożegnalny do Jego Ekscelencji. List został odczytany i wręczony przez mgr. Janusza Gasta, wiceprezesa TPA w Rezydencji Ambasadora w dniu 20 lipca 2021 roku.

Przyjęcie nowych członków w poczet Towarzystwa Polsko – Austriackiego

W dniu 19.08.2021 w siedzibie firmy Work Service S.A. w Warszawie miało miejsce uroczyste  przyjęcie nowych członków w poczet Towarzystwa Polsko-Austriackiego.
Do naszego grona dołączyli:
– Pani Iwona Szmitkowska – Prezes WORK SERVICE S.A. – GI GROUP;
– Pan Maciej Markowski – Członek Zarządu Uzdrowiska Konstancin Jeziorna S.A. oraz Nałęczów Zdrój S.A.
W imieniu prof. nadzw. dr Zbigniewa Tomkowskiego, prezesa Zarządu Głównego oraz naczelnych władz Towarzystwa Polsko-Austriackiego wręczenia legitymacji dokonał Janusz Gast, wiceprezes TPA.
Janusz Gast gratulując nowo przyjętym członkom życzył im sukcesów w działalności społecznej mającej na celu popularyzację i rozwój współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Austrią inicjowanej przez TPA.

Opracował:
Piotr Antoniak – przedsiębiorca, członek TPA.

Relacja z uroczystej ceremonii odznaczenia austriackim orderem
wiceprezesa Towarzystwa Polsko – Austriackiego
Janusza Gasta

Na początku  lipca br.  otrzymałem od Pana Ambasadora Austrii w Polsce dr. Wernera
Almhofera zaproszenie na  uroczystą ceremonię wręczenia orderu Panu Januszowi Gastowi, która była zaplanowana na 20 lipca br. w rezydencji Ambasadora Austrii w Warszawie.
Oczywiście potwierdziłem, że przybędę, no i uczestniczyłem w tej niecodziennej, bardzo
wzniosłej i przyjemnej uroczystości.

Ambasador dr Werner Almhofer  bardzo ciepło i miło powitał przybyłych na uroczystość
gości, a następnie  wygłosił przyjazną  dla Janusza Gasta laudację. Przedstawił w niej liczne, znaczące zasługi wyróżnionego dla świetnej współpracy polsko-austriackiej. Przypomniał, że Janusz Gast od blisko 30 lat działa na rzecz trwałego zbliżenia polsko-austriackiego. Następnie odczytał akt nadania  mu orderu przez Prezydenta Republiki Austrii, Alexandra Van der Bellena i dokonał doniosłej dekoracji, co zostało przyjęte przez zgromadzonych długimi oklaskami. Po dekoracji odczytano list skierowany do Janusza Gasta od b. prezesa Związku Artystów Scen Polskich ZASP, Olgierda Łukaszewicza.
Ambasadorowi towarzyszył dyrektor Austriackiego Forum Kultury w Warszawie, dr Rupert Weinmann.

Chwilę potem ustawiła się długa kolejka zaproszonych przyjaciół  i znajomych, aby złożyć udekorowanemu serdeczne gratulacje. Wśród nich dostrzegłem b. ambasadorów Andrzeja Załuckiego i Jacka Paliszewskiego, wybitnych profesorów Krzysztofa Szamałka z Uniwersytetu Warszawskiego i Janusza Foglera z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, który od lat prezesuje ZAIKS-owi, b. posła dr. Pawła Pudłowskiego – prezesa Zarządu HPE, b. dyrektora Departamentu Książki i Szkolnictwa Artystycznego w Ministerstwie Kultury i Sztuki, Maksymiliana Celedę, Tadeusza Gajewskiego, prezesa zarządu Stowarzyszenia Obywatelskiego „Dom Polski”, Piotra Kledzika, prezesa zarządu PORR Polska, Krzysztofa Szadurskiego, prezesa zarządu  „SYRENA – Hotels”, red. Annę Popek z TVP oraz red. Jolantę Furgał z TVP Polonia,  Ewę Kielak Ciemniewską, red. naczelną miesięcznika „Stolica”, red. Jana Ordyńskiego, komentatora dziennika „Rzeczpospolita”, red. naczelnego Andrzeja Rogińskiego z „Południe – Głos Warszawiaków”, Adama Ludwiczaka
z Akademii WWW,  no i z rodziny Janusza Gasta – Darię Gast i Przemysława Gasta.

W uroczystości wzięli również udział zaproszeni przedstawiciele naczelnych władz Towarzystwa Polsko – Austriackiego w osobach: mgr Irena Szcześniak, członkini Prezydium, prezes Oddziału TPA w Radomiu, mec. Roman Podświadek, skarbnik Zarządu Głównego, prezes Oddziału TPA w Zamościu, mgr Ryszard Cetnarski, członek Prezydium pełniący obowiązki sekretarza Zarządu Głównego oraz red. Jerzy Wojciewski, sekretarz Głównej Komisji Rewizyjnej.

Jak już skończyła się kolejka Janusz Gast w pięknych słowach podziękował ambasadorowi
Almhoferowi za przyznanie mu tak wysokiego orderu od Państwa Austriackiego. Powiedział, że czuje się zaszczycony i jest wzruszony. Następnie uchylił rąbka rodzinnej tajemnicy mówiąc, iż jego bliskie zainteresowanie Austrią bierze się stąd, ponieważ jego pra, pradziadek był Austriakiem, który ożenił się z urodziwą Polką i zamieszkał z nią w Jaśle usytuowanym w dawnej Galicji.

Janusz Gast  założył w 1990 roku Agencję Wydawniczo-Reklamową „DINO”,
której jednym z pierwszych wydawnictw był „Przewodnik po Austrii”, a na początku lat dziewięćdziesiątych b. szef Janusza Gasta z Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną „POLONIA”, prof. nadz. dr Zbigniew Tomkowski zachęcił by wstąpił do Towarzystwa Polsko-Austriackiego, co też uczynił. Tam pełnił funkcję Skarbnika, Sekretarza Generalnego, a ostatnio Wicprezesa TPA.

Na zakończenie udekorowany Janusz Gast odczytał tekst adresu skierowanego do ambasadora Wernera Almhofera przez prezesa Zarządu Głównego TPA prof. Zbigniewa Tomkowskiego.

Po części oficjalnej tego uroczystego spotkania ambasador zaprosił gości na koktail, podczas którego prowadzili w miłej atmosferze rozmowy  przyjaciele, rodzina i znajomi Janusza Gasta.

Ja także dołączam się do gratulacji dla Janusza, który wniósł wiele ciekawych inicjatyw
do działalności Towarzystwa Polska – Austria.

Jerzy Wojciewski

Zdjęcia: Maria Wilma/Adam Ludwiczak

Rok Mengera w nowosądeckim TPA

Decyzją członków Oddziału TPA w Nowym Sączu rok 2021 będzie miał za patrona Carla Mengera, wybitnego ekonomistę łączącego Nowy Sącz z Wiedniem.

Carl Menger von Wolfensgrun urodził się w 1840 r. w Nowym Sączu. Był synem prawnika Antona, który kilka lat wcześniej zaczął pracę w sądeckim magistracie. Ojciec przyszłego ekonomisty urodził się on w 1875 r. w Lwowie, w rodzinie arystokratów austriackich. Walczył w armii napoleońskiej, m.in. pod Waterloo. Pracował w Krynicy, był burmistrzem Starego Sącza. W tym czasie poznał Karolinę Gerżabek, która wywodziła się ze znanej czeskiej rodziny kupieckiej. Na świat przyszła w Czechach w 1814 r. Rodzina Caroline – spolszczonej Karoliny – dorobiła się na spekulacji handlowej w czasie wojen napoleońskich. Mieli tyle pieniędzy, że kupili majątek w Maniowych, niedaleko Sądecczyzny. W 1833 r. Anton wybrał się w Pieniny, wracając zapadł zmrok. Razem ze znajomymi postanowił zatrzymać się w majątku w Maniowych, właśnie u Gerżabków. Potem jeździł tam częściej, był zauroczony Caroline. Sprawa małżeństwa nie była taka prosta, doszło nawet do bójki na noże z rywalem o rękę dziewczyny.

Tak poznała się galicyjska para, o czesko-austriackich korzeniach. Pobrali się w 1833 r., a na świat przyszły dzieci – łącznie 10. Oprócz Carla należy wymienić też Maxa i Antona, którzy w przyszłości zrobili karierę w Austrii. Carl otrzymał imię na cześć kuzyna ojca – majora armii. Niestety wojskowy nie mógł być obecny na chrzcie – rodzicami chrzestnymi został ojciec i siostra Caroline. Wydaje się, że rodzina szybko przeniosła się z Nowego Sącza, być może w 1842 r. Rodzeństwo Carla rodziło się już w Maniowych, gdzie mieszkał z matką, zaś ojciec prowadził interesy w Bielsku. Carl wspominał rabację galicyjską, gdzie obawiał się o dziadków Gerżabków. Okoliczne chłopstwo napadało w 1846 r. na dwory i majątki. Okazało się, że dziadkowie przyszłego ekonomisty dbali o swoich poddanych i zamiast ich napadać, chłopi zorganizowali straż broniącą siedziby Gerżabków.

Z dokumentów archiwalnych wynika, że Carl nie uczęszczał do sądeckiego gimnazjum, ale edukację taką podjął w Cieszynie, Opawie, a maturę zdał w Krakowie. Z Sącza rodzina przeprowadziła się do Bielska, gdzie Anton – głowa rodu – zmarł przedwcześnie w 1848 r. Stał u progu wielkiej kariery. Miał zasiadać w parlamencie powstałym po Wiośnie Ludów. Całe dorosłe życie Carl Menger był pod wrażeniem działań ojca, można powiedzieć, że to on go ukształtował.

W roku 1859 r. Menger rozpoczął naukę na Uniwersytecie Wiedeńskim, którą kontynuował w Pradze. Doktorat z prawa obronił jednak na Uniwersytecie Jagiellońskim, 19 marca 1867 r. Co ciekawe, w komisji oceniającej Mengera zasiadał inny znany sądecki ekonomista – Julian Dunajewski, przyszły minister skarbu CK Monarchii. Obrona Mengera zbiegła się z rokiem wielkich przemian politycznych w państwie Franciszka Józefa. Powstały Austro-Węgry, zaś Galicja otrzymała sporą autonomię. Carl był zainteresowany zmianami, pracował jako dziennikarz w „Lemberger Zeitung”, a następnie przeniósł się do stołecznego Wiednia, gdzie pisał dla prestiżowej „Wiener Zeitung”. Wydawał także „Neues Wiener Tagblatt”. Okazało się, że w prasie jest wybitnym specjalistą od spraw rynkowych.

W 1871 r. Menger wydał Zasady ekonomii. Ta przełomowa publikacja dała początek austriackiej szkoły ekonomicznej i uznawana jest za pracę habilitacyjną Carla. W 1872 r. Menger pracował już na Uniwersytecie w Wiedniu, jako specjalista od ekonomii politycznej. Rok później otrzymał profesurę. Miał zaledwie 33 lata.

W tym samym roku  mianowano go sekretarzem w cesarsko-królewskim prezydium ministerialnym. W 1876 r. został nauczycielem przyszłego cesarza, arcyksięcia Rudolfa (niestety ten ostatni popełnił samobójstwo w 1889 r. i władcą nie został). Menger miał na niego olbrzymi wpływ, jeździł z nim po całej Europie. Cesarz mianował Sądeczanina szefem Katedry Ekonomii Politycznej na Wiedeńskim Wydziale Prawa. Od lat 80. XIX w. Menger stał na czele komisji reformującej system monetarny monarchii. W tym czasie wdał się w spory z ekonomistami, głównie niemieckimi. Był sukcesywnie niszczony na polu nauki. W 1903 r. porzucił karierę na uczelni i przestał publikować, choć jego dzieła i tak już wywarły olbrzymi wpływ na ekonomię. Carl Menger zmarł 26 lutego 1921 r. w Wiedniu i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Centralnym.

***

W ramach Roku Mengera ukazało się wiele artykułów przybliżających tę postać w lokalnej prasie. Artykuł prezesa TPA w Nowym Sączu został ponadto opublikowany na popularny portalu onet.pl. Przez cały rok postać wybitnego ekonomisty jest przybliżana na oficjalnej stronie facebookowiej sądeckiego TPA „Po Galicji”:  https://www.facebook.com/PoGalicji

dr Łukasz Połomski

Konsul Generalny Austrii w Nowym Sączu

28 czerwca 2021 r. Nowy Sącz odwiedził Philipp Charwath, Konsul Generalny Austrii w Krakowie. Jego wizyta była związana z zaproszenie nowosądeckiego Oddziału TPA.

Konsul zwiedził sądecką starówkę, gdzie poznał przeszłość Nowego Sącza, szczególnie w kontekście relacji polsko-austriackich. W tym krótkim historycznym spacerze niezwykle ważnym aspektem była historia Galicji. Konsul odwiedził też teren dawnej dzielnicy żydowskiej, gdzie z zainteresowaniem wysłuchał trudnej historii wojennej miasta.

Pan Charwath spotkał się z zarządem Towarzystwa Polsko-Austriackiego w Nowym Sączu i władzami miasta. Rozmowa z prezydentem Ludomirem Handzlem była okazją do głębszego poznania specyfiki dzisiejszego miasta.

Ze strony naszego Towarzystwa Konsula podejmował zarząd nowosądeckiego Oddziału TPA: Agnieszka Filipek, Edyta Danielska, Łukasz Połomski i Artur Franczak.

Nadesłał: dr Łukasz Połomski, prezes Oddziału TPA w Nowym Sączu

Wycieczka Oddziału TPA w Radomiu

Czy warto było jechać do Krynicy Zdroju – jednego z najwspanialszych kurortów w Polsce, udać się  do Bardejowa  i Kupeli Bardejowskich śladami cesarzowej Austrii Elżbiety Bawarskiej, znanej  jako Sisi,  a ponadto pospacerować po ogrodach sensorycznych  w Muszynie, odwiedzić Nowy Sącz i spotkać się z Prezesem Towarzystwa Polsko Austriackiego i jego przyjaciółmi w Nowym Sączu ?

Grupa 20 osób  z TPA Oddział w Radomiu w ciągu 4 dni – od 25.06.-28.06.2021r.  zrealizowała ten ambitny plan przy sprzyjających warunkach oraz  przepięknej słonecznej pogodzie,  zatrzymując się w  „Hajduczku”-ośrodku wypoczynkowym u podnóża Góry Parkowej. Nasza wycieczka miała bardzo bogaty program kulturalno-turystyczny. Zaczęliśmy  od spaceru z przewodnikiem po Krynicy Zdroju -mieście pięknych wilii, deptaków z rzeźbami i dywanami kwiatowymi, pełnym fontann i pięknych parkowych zakątków oraz pomników m.in. Jana Kiepury i Nikifora. Do Bardejowa na Słowację -tylko 32 km od naszego „Hajduczka” –  wyruszyliśmy pokonując przeszkody związane z przekroczeniem granicy w okresie pandemii Covid-19. Bardejów ze względu na położenie na ważnym szlaku handlowym był gospodarczym i kulturalnym sercem regionu. To piękne bajkowe miasteczko  ma jeden z najpiękniejszych rynków w Europie z gotyckimi i renesansowymi kamieniczkami.  W samym środku rynku znajduje się wspaniała gotycka bazylika św.Egida (Idziego)z XIV wieku i stary renesansowy ratusz z XVI wieku. Urzekająca cisza małego miasteczka bez tłumu turystów pozwalała na spokojny spacer i robienie zdjęć.  W drodze powrotnej z Bardejowa piękna słoneczna pogoda pozwoliła nam na spacer po Bardejowskich Kupelach – słynnym uzdrowisku, którego walory zdrowotne przyciągają turystów. To właśnie uzdrowisko ściągało wiele osobistości. Częstymi gośćmi  była tu polska i  austro-węgierska szlachta.W 1683r. w uzdrowisku przebywała również królowa Marysieńka oczekując na powrót męża króla Jana III Sobieskiego z wyprawy wiedeńskiej. Z kuracji korzystali m.in.  cesarz Austro-Węgier  Józef II, rosyjski car Aleksander I oraz  Elżbieta Bawarska – żona cesarza Franciszka Józefa. W  1903r. pięć lat po śmierci  cesarzowej Sisi wystawiono jej pomnik, który znajduje się przed domem zdrojowym „Alżbieta”. W Kupelach Bardejowskich jest też niewielkie muzeum pamięci Franciszka Józefa i Elżbiety Bawarskiej.

Jeszcze w Radomiu, przed wyjazdem do Krynicynawiązaliśmy kontakt z dr Łukaszem Połomskim – Prezesem reaktywowanego  Towarzystwa Polsko-Austriackiego w Nowym Sączu, który zaprosił nas na niedzielę 27.06.2021, aby przybliżyć nam bardzo ciekawą historię swojego miasta. Spotkaliśmy się przy ratuszu – jednej z wizytówek Nowego Sącza, by spacerując uliczkami  podziwiać piękne Miasteczko Galicyjskie o bardzo bogatej historii. Pan Prezes TPA ciekawie i bardzo szczegółowo opowiadał o przeszłości i teraźniejszości tego miasta. Zdążyliśmy też podzielić się doświadczeniami, jak działają nasze Oddziały TPA,  ilu liczą członków i zaprosić do odwiedzin naszego miasta -Radomia. Trudno było się rozstać, mamy niedosyt i z pewnością wrócimy do pięknego miasteczka Galicyjskiego. Muszyna i Jaworzyna byłyostatnimi punktami programu.  W Muszynie zwiedziliśmy  ogrody sensoryczne. To wspaniałe miejsce w Beskidzie Sądeckim cieszące się popularnością, bardzo spokojne i przytulne zapewniło nam miły odpoczynek na łonie natury wśród pachnącej zieleni. Na zakończenie naszego pobytu w Krynicy Zdroju wjechaliśmy koleją gondolową na Jaworzynę Krynicką, by podziwiać zapierające dech w piersiach  widoki  górskie oraz mieniącą się  różnymi kolorami zieleni kosodrzewinę.

Krynica Zdrój pożegnała nas pięknym słońcem i pozostawiła niezapomniane wspomnienia.Warto było tam pojechać, a zdjęcia, które załączamy świadczą o tym, że bardzo miło było przebywać razem i w grupie realizować nakreślony program 4-dniowej wycieczki.

Relacja z wycieczki i zdjęcia: Irena Szcześniak – Prezes TPA O/Radom